Een sterk immuunsysteem is nu meer dan ooit van essentieel belang. Onderzoekers van het Peter Doherty Insitute for Infection and Immunity hebben in kaart gebracht in hoeverre het menselijk immuunsysteem het coronavirus kan bestrijden en zo kan herstellen van een Covid-19 infectie. Het onderzoek toont aan dat een immuunrespons tussen verschillende celtypen vaker leidt tot een klinisch herstel (Universiteit van Melbourne, 2020).
En immuniteit leunt op meer dan alleen Vitamine C. Daarom verbreden we in dit artikel graag uw horizon door een bredere selectie van wetenschappelijk onderbouwde immuun bevorderende therapieën te behandelen:
- Multivitamine – Een multivitamine bevat zogenoemde cofactoren. Basisnutriënten zoals vitaminen en mineralen die het biochemische proces ondersteunen.
- Ontzuurde Vitamine C – Sterke immmuunondersteunende therapie die de functie van witte bloedcellen verbetert. Momenteel loopt een grootschalig onderzoek waarmee onderzoek wordt gedaan in onder andere ziekenhuizen in Wuhan
- Mangaan – Belangrijke co-factoren voor vitaminen en mineralen en een van de belangrijkste bestrijders van vrije radicalen.
- Zink – Een belangrijke co-factor die net als vitamine C de productie, groei en functie van witte bloedcellen stuurt.
- Koper – Antagonist van zink en een bijzonder krachtig antioxidant.
- Vitamine D3 – Deze vitamine komt tot ontplooiing in de immuuncellen, waar het zowel het aangeboren als het adaptieve immuunsysteem moduleert
- Curcuminoïden uit kurkuma – Zijn in staat om ontstekingsreacties in het lichaam te verminderen.
- Pre- en probiotica – Probiotica moduleren het gastro-intestinaal kanaal waardoor ze de darmflora ten goede komen. Een verminderde diversiteit in de darmflora associëren we met een verminderde afweer.
Het immuunsysteem
Het immuunsysteem helpt zowel ziekten als infecties voorkomen en beperken. Ze doet dit door pathogenen, tumorcellen, virussen, bacteriën en andere gevaarlijke, lichaamsvreemde stoffen te herkennen, waarna ze deze kan elimineren. Elk celtype beschikt over eigen unieke eigenschappen om bedreigingen te herkennen, ermee te communiceren en actie te ondernemen (Davis & Hollis, 2016). Via de lymfoïde organen zorgen deze voor een goede immuunreactie. Verschillende mechanismen reguleren vervolgens de gezamenlijke immuniteit: de aangeboren, aspecifieke immuniteit, en de verworven (adaptieve), specifieke immuniteit.
Het Immuunsysteem verhogen
Zowel het aangeboren als het verworven immuunsysteem beschikt over geheugencapaciteit. Vaccinaties gebruiken het geheugen van het verworven immuunsysteem. Hier wordt ook het belang duidelijk hoe het sporadisch doormaken van een besmetting je immuunsysteem versterkt. Vaccinaties zorgen namelijk voor een gedwongen immuniteit, zonder dat we daadwerkelijk zelf de echte infectie doormaken. De keerzijde is dat het immuunsysteem verstoord raakt, doordat het niet meer op de natuurlijke manier in actie treedt. Om een geheugen op te bouwen moet de afweer goed zijn werk doen. Het onderdrukken van koorts, de natuurlijke reactie van het immuunsysteem, werkt dan ook lang niet altijd bevorderlijk. Het af en toe prikkelen van het systeem helpt juist om het geheugen te vormen.
Multivitamine
Suppletie met de juiste voedingsstoffen ondersteunt onder andere het behoud van een sterk en optimaal functionerend immuunsysteem. Micronutriënten spelen hierin een essentiële rol. Uit onderzoek blijkt zelfs dat het aantal infecties enorm verlaagd was onder hen die suppleerden met een combinatiecomplex van vitaminen en mineralen (Stephen & Avenell, 2006). Bij voorkeur suppleren we nutriënten op verschillende momenten van de dag. Er blijkt namelijk één centrale aansturing te bestaan: de biologische klok. Deze zorgt ervoor dat cellen, weefsels en organen op het juiste moment activeren. Ze hebben daar de juiste voedingsstoffen bij nodig (Campbell et al., 2017; Yar et al., 2016). Het lichaam gebruikt ter ondersteuning van dit bioritme overdag dan ook wezenlijk andere voedingsstoffen dan tijdens de nacht. Een multi met een dag- en nachttablet, zorgt dan ook voor een verbeterde opname van voedingsstoffen. (Goncalves et al., 2015; Martínez-Moneo et al., 2016)
Intraveneuze vitamine C in behandeling van het Coronavirus
Vitamine C kennen we als een goed voorbeeld van een immuunversterkende therapie. De eerste arts die de effectiviteit van vitamine C bij virale aandoeningen beschreef was Frederick Klenner. Megadoseringen van de bekende vitamine beschouwen we sindsdien als onmisbaar in de behandeling bij virussen en infecties.
Als gevolg van het gebrek aan effectieve, gerichte antivirale geneesmiddelen en ondersteunende behandelingen voor het Coronavirus, richt ook Wuhan zich nu op behandeling met megadoseringen vitamine C. Op 11 februari 2020 publiceerde het Zhongnan ziekenhuis in Wuhan een rapport over het mogelijke effect van vitamine C voor de behandeling van het Coronavirus. Zo stelt de auteur dat vitamine C ontstekingsreacties kan verminderen en verkoudheden voorkomen. Daarbij kaart hij aan dat een vitamine C tekort direct verband houdt met een verhoogd risico van influenza infecties. Bovendien zou ook de ernst van de infecties toenemen bij een ontoereikende vitamine C huishouding. Naar aanleiding van deze bevindingen, startte het Zhongnan ziekenhuis recentelijk met intraveneuze toediening van megadoseringen vitamine C. De prognose luidt dat het de omstandigheden van patiënten met ernstige acute ademhalingsproblemen als gevolg van het Coronavirus (SARI) kan verbeteren (Jin et al., 2020).
In Shanghai geldt vanaf 3 maart j.l. zelfs een officiële aanbeveling dat patiënten met een COVID-19 infectie behandeld moeten worden met hoge doseringen vitamine C. Naar aanleiding van positieve resultaten in zowel Wuhan en Shanghai verpreidt de behandeling nu ook naar ziekenhuizen in New York. Dr Andrew Weber dient zijn patiënten op de intensive care dagelijks drie tot vier keer 1500 mg intraveneuze vitamine C toe. ‘Patiënten die dagelijks werden behandeld met megadoseringen vitamine C vertonen significant betere resultaten dan patiënten die geen vitamine C toegediend kregen’, aldus Weber.
Ontzuurde Vitamine C
Het essentiële micronutriënt vitamine C kan de mens niet zelf synthetiseren. Bovendien hebben we in het huidige leefmilieu met veel stressfactoren en een sterk verarmde voedingsbodem veel meer vitamine C nodig (Carr & Frei, 1999). Vitamine C gebonden aan calcium of magnesium, zoals calciumascorbaat of magnesiumascorbaat leent zich hier het beste voor. Deze ontzuurde vormen neemt het lichaam beter op en irriteren bovendien de maag minder.
Krachtig antiviraal middel
Meermaals is de werking van vitamine C als krachtig antiviraal middel aangetoond, omdat het onder andere de productie en functie van witte bloedcellen verbetert. De immuniteitsbooster draagt bij aan onze afweer door verschillende cellulaire functies te verbeteren. Op deze manier ondersteunt het zowel de aangeboren als het verworven immuunsysteem. Daarbij houdt vitamine C ziekteverwekkers buiten de deur, omdat het de barrière van de huid beschermt tegen oxidatieve schade en stress. Zodoende vormt het een belangrijk component voor de eerstelijns afweer (Carr & Maggini, 2017).
In het lichaam vinden we de vitamine terug in fagocytaire cellen, zoals neutrofielen. Hier zorgt het voor cel verplaatsing (chemotaxis) en celomsluiting (fagocytose). Bovendien regenereert de vitamine zuurstofsoorten en herstelt het dode microben. Daarnaast zorgt de anti-oxidant voor celdood (apoptose) en verwijdert het gebruikte neutrofielen uit geïnfecteerde gebieden, waardoor zowel celnecrose als potentiële weefselschade afneemt.
In de lymfocyten zorgt vitamine C voor gen-regulerende eigenschappen (Carr & Maggini, 2017). Daarnaast blijkt vitamine C in megadoseringen van minimaal 3000 mcg, omstandigheden van virussen aanzienlijk te reduceren (Gorton et al., 1999). Bovendien toont een toenemend aantal preklinische studies aan dat vitamine C in farmacologische doseringen ontstekingen verzwakt en zowel endotheliale als orgaanfuncties herstelt. Andere studies laten zelfs zien dat de anti-oxidant de mortaliteit onder ziektegevallen mogelijk verlaagt (Spoelstra-de-Man, 2018). Daarbij kan suppletie met megadoseringen zowel ademhalings- als systemische infecties voorkomen en behandelen (Carr & Maggini, 2017).
Co-factoren van vitamine C, mangaan, zink en koper
De drie essentiële sporenelementen mangaan, zink en koper laten zich uitstekend combineren met ontzuurde vitamine C. Samen vormen ze onderdeel van een groep superoxidedismutase enzymen, ook wel SOD genoemd. Bij oxidatie in de mitochondria maken deze enzymen vrije radicalen onschadelijk. SOD zet vrije radicalen om in waterstofperoxide en breekt dit af door katalase of glutathion-peroxidase (Wołonciej et al., 2016). SOD fungeert dus als een tussenstap, waarbij het zelf ongebruikt blijft. Hierdoor gebruikt het lichaam SOD keer op keer opnieuw om vrije radicalen te neutraliseren.
Mangaan
Het essentieel sporenelement mangaan vormt een noodzakelijke co-factor voor allerlei biochemische reacties. Het is een component van het antioxidantenenzym Mangaan Superoxidedismutase (MnSOD). In onze cellen bevinden zich ontelbaar veel antioxidatieve enzymen die vrije radicalen in de mitochondria bestrijden. MnSOD treedt hierbij op als de belangrijkste bestrijder van vrije radicalen (Holley, et al., 2011).
Zink
Zink kennen we als het tweede meest voorkomende sporenelement in het lichaam. Het sporenelement beïnvloedt meer dan 300 enzymen die verschillende orgaanfuncties beïnvloeden en daarmee een secundair effect uitoefenen op het immuunsysteem. Daarnaast stuurt zink ook de productie, groei en functie van witte bloedcellen (Rink, L., 2000). Zink beschermt onze cellen op meerdere niveaus tegen schade door vrije radicalen. Allereerst zorgt het mineraal voor de productie van metallothioneïne, dat hydroxylradicalen wegvangt. Daarnaast vorm het samen met koper, het koper-zink enzym (CU,Zn-SOD). Tot slot beschermt zink celmembranen tegen ijzer afhankelijk vetzuuroxidatie (Zago, et al., 2000).
Koper
Voor een normale werking van het immuunsysteem gebruikt het lichaam ook koper. Als antagonist van zink zorgt verhoogde suppletie met zink voor een verlaagde koperstatus. Onderzoek wijst bovendien uit dat koperdefficiëntie direct verband houdt met een verlaagde productie van Interleukine-2 T-cellen (Hopkins et al., 1997). Deze cytokine speelt een essentiële rol in de groei van T- en B-lymfocyten.
Bovendien werkt koper als antioxidant en beschermt het goudbruine mineraal ons lichaam tegen invloeden van buitenaf. Vanwege de nauwe samenwerking met zink, dienen we de twee elementen altijd samen te combineren. Een koperdefficiëntie verandert namelijk de rol van andere celcomponenten die betrokken zijn bij antioxidatieve activiteit, zoals ijzer, selenium en glutathion (Johnson et al., 1992).
Curcuminoïden uit kurkuma
Tal van recente studies onderschrijven het effect van curcuminoïden, de werkzame stoffen uit kurkuma, op het immuunsysteem. De bestanddelen uit de wortel kunnen zowel acute als chronische ontstekingsreacties te verminderen. De hoofdbestanddelen van de kurkumawortel, curcumine (60-70%), demethoxycurcumine (20-27%) en bisdemethoxycurcumine (10-15%), werken namelijk samen met immuuncellen. Kurkuma beschermt tegen immuungerelateerde ziekten door verschillende immuuncellen te moduleren, zoals T-lymfocyten, macrofagen, dentrische cellen, B-lymfocyten en NK-cellen. Daarbij induceren curcuminoïden specifiek immuunreacties door moleculen, zoals immunoglobulines, te moduleren. Curcumine vermindert het aantal neutrofiele- en eosinofiele granulocyten tot normaalniveau. Daarbij verhogen curcuminoïden het aantal lymfocyten, waardoor ontstekingen geen doorgang vinden of sneller verdwijnen (Xu et al., 2018).
Kurkuma laat zich in het menselijke lichaam hoofdzakelijk opnemen in het maagdarmkanaal. In onbewerkte vorm neemt het lichaam kurkuma minder goed op, waardoor het herhaaldelijk tot zeer lage serumconcentraties in het bloed leidt. De relatie tussen curcumine en microbiota speelt een belangrijke rol in het metabolisme van curcumine. Een probiotica kan de opname van curcuminoïden in de darm dan ook aanzienlijk verbeteren. Veel beschikbare supplementen claimen een verbeterde werking van kurkuma. Het percentage curcuminoïden ligt in dergelijke supplementen vaak echter zeer laag. Bovendien bevatten deze producten vaak niet alle drie de aanwezige curcuminoïden. Een studie naar een regulier curcumine extract in vergelijking met een extract met drie curcuminoïden (C3 complex), laat verhoogde serumwaarden zien bij suppletie met het C3 complex (Shoba et al., 1998). Wanneer gecombineerd met een zwarte peperextract verkrijgen we een tot wel twintig keer beter opname. Bovendien stijgt de biologische beschikbaarheid tot wel 176 keer (Shoba et al., 2018).
Curcuminoïden bij COVID-19
Onderzoek wijst al jaren op de ontstekingsremmende en medicinale activiteit van kurkuma. Curcuminoïden bewijzen zich namelijk effectief in de behandeling van het ziekteverloop bij virussen en infecties. Zo worden curcuminoïden ingezet bij virale infecties veroorzaakt door onder andere HCV, ZIKA, Chickunguya, Dengue, Ebola en Influenza (Mounce et al., 2017, Balasubramanian et al., 2019, Pécheur, E.L., 2014, Sordillo, P.P., & Helson, L., 2015, Dai et al., 2018, Avasarala et al., 2013). Curcuminoïden beschikken namelijk over het vermogen om vrije radicalen aan te zetten tot apoptose (cellulaire zelfmoord). In verschillende onderzoeken komt bovendien naar voren dat behandeling tot 5 µm de cellulaire levensvatbaarheid van de cellen niet beïnvloedt (Mounce et al., 2017). Daarbij blijkt uit de onderzoeksresultaten dat specifieke curcuminoïden beschikken over het vermogen om het virus binnen te dringen waardoor ze zich niet kunnen nestelen aan het celoppervlak. Het virus kan hierdoor geen gezonde cel binnendringen (Mounce et al., 2017). Bovendien remmen curcuminoïden de directe transmissie van cel naar cel waardoor een virus zich moeilijk kan verspreiden (Pécheur, E.I., 2014). Hoewel het effect van kurkuma op het Coronavirus nog niet is vastgesteld, is er een reeds zeer grote virus familie bekend waarbij positieve effecten met curcuminoïden zijn gemeten.
Vitamine D3
Vitamine D3, de actieve vorm van vitamine D, moduleert zowel het aangeboren als het adaptieve immuunsysteem. Tekorten in de vitamine D huishouding associëren we met een verhoogde auto-immuniteit alsmede een verhoogde vatbaarheid voor virussen en infecties (Aranow, C., 2012). De zonnevitamine komt tot expressie in immuuncellen, waaronder B-cellen, T-cellen en antigeen-presterende cellen. Al deze cellen zijn in staat om vitamine D metabolieten te synthetiseren, waardoor de vitamine werkzaam is binnen de lokale immunologische omgeving. Zo remt het de groei van T-Cellen, blokkeert het de B-celdifferentiatie en de immunoglobuline uitscheiding. Daarnaast onderdrukt het T-celgroei. Ook beïnvloedt het de rijping van T-cellen, zodat ontstekingsprocessen verminderen. Bovendien activeert het T-regulerende cellen. Deze effecten zorgen voor zowel een verminderde productie van pro-inflammatoire cytokines als een verhoogde productie van ontstekingsremmende cytokines. Daarnaast beïnvloedt de vitamine ook de monocyten en dendritische cellen. Zo remt het onder andere de productie van pro-inflammatoire cytokines, maar zorgt het ook voor rijping van dendritische cellen (Aranow, C., 2012).
Pre- en probiotica
Naast een verbeterde opname van curcuminoïden in de darmen vormt de microbiële darmflora ook de belangrijkste eerste afweer tegen potentiële micro-organismen. Een verstoring van de microbiële huishouding heeft een direct effect op de afweer. Bovendien leidt een verstoring ook tot een verminderde opname van voedingsstoffen in de darmen. De afgelopen decennia toonden microbiële onderzoeken het belang van het microbioom op de menselijke gezondheid aan. Een verminderde diversiteit in de darmflora associëren we met ziekten als astma en ontstekingen. Het darmecosysteem reguleert immuun gebeurtenissen, waaronder immuuntolerantie door modulatie van T-regulerende cellen. Deze zorgen ervoor dat de afweerreactie niet uit de hand loopt (Quin et al., 2018). Het darmslijmvlies bevat verschillende gespecialiseerde celtypen die betrokken zijn bij immunomodulatie.
Probiotica, zijn goede bacteriën die van nature in de darmen voorkomen. Ze moduleren het gastro-intestinaal kanaal en bevorderen zodoende de gezondheid (Bron et al., 2012). Wanneer de bacteriën in aanraking komen met water, activeren ze waardoor ze bijdragen aan het behoudt van de microbiële balans. Naast probiotica bestaan er ook onverteerbare voedingsvezels; prébiotica, die als voeding dienen voor probiotica. Prébiotica vergroten en versterken het aantal werkzame bacteriën, waardoor de overlevingskans in het verteringsgestel verbetert. Studies tonen aan dat een probioticum met meerde stammen vele malen effectiever is dan een probiotica met slechts één stam (Hechard et al., 1990).
Groeiende bewustwording
Met de komst van Covid-19 groeit ook de bewustwording van een goed werkend immuunsysteem. De dreiging van een overbelast zorgsystem komt elke dag dichterbij. We willen we met man en macht deze overbelasting zien te beperken tot een minimum. Immuniteit is hierbij dus meer dan ooit van levensbelang. Onze immuniteit is echter niet alleen belangrijk in tijd van coronacrisis. Virussen, infecties en epidemieën hebben simpelweg een evidente plek binnen onze moderne westerse samenleving. Om het complexe immuunsysteem te ondersteunen, moeten we er dus continu zorg voor dragen. Zowel het aangeboren als het verworven immuunsysteem kan baat hebben bij consequente suppletie..
Bron:https://www.sohf.nl/nieuws/versterk-je-immuunsysteem-tegen-covid-19