Het valt niet mee om in de huidige Corona tijd een genuanceerd blog te schrijven over gezondheid en ziekte. In Nederland heeft iedereen een eigen mening en als je ergens tegenin gaat, word je bijna gevierendeeld. Toch ga ik een poging wagen om het vandaag over preventie te hebben. Het is een wat langer verhaal geworden, maar er is dan ook veel over te zeggen.

Op dit moment zijn we de crisis aan het bestrijden met een preventieve aanpak in de vorm van hygiënische maatregelen en ‘social distance’.

Curatief kunnen we niet veel meer doen dan mensen die erg ziek worden sederen, aan de beademing leggen, corticosteroïden toedienen en eventueel antibiotica inzetten als er een bacteriële infectie bij gekomen is. (Dat een hoge dosis intraveneuze vitamine C curatief zou kunnen werken, wordt op dit moment nog niet erkend. Dat is een gemiste kans, zeker als je de verschillende werkingsmechanismen van vitamine C bij ernstige aandoeningen bekijkt. 

Preventiemaatregelen hebben niet allemaal even snel effect. Er zijn korte termijn maatregelen zoals een betere hygiëne of vaccinatie. Je kunt ook denken aan langere termijn oplossingen, preventieve maatregelen waarbij je mensen sterker maakt. Hoe eerder je ermee begint hoe sneller je resultaat zult zien.

Naar mijn idee zou het sterker maken van mensen op nr. 1 moeten staan en dat is nu precies wat er in de afgelopen decennia niet gebeurd is. In de afgelopen decennia zijn we wel ouder, maar vooral ook ongezonder geworden. Dat is ook duidelijk zichtbaar in de statistieken die nu buiten komen over het COVID-19.

In een Italiaanse registratie bleken de mensen met een metabole ontregeling het meeste risico te lopen om te overlijden aan het COVID-19 virus. Bij een metabole ontregeling kun je denken aan het metabool syndroom, waaronder hart- en vaataandoeningen, hoge bloeddruk, diabetes en overgewicht. Maar dat is nog maar een klein deel van die aandoeningen.

In het schema hiernaast zie je de aantallen mensen die tot 20 maart overleden zijn in Italië aan COVID-19, met hun metabole ontregeling.

 

Een metabole ontregeling is een ontregeling van het hele systeem. Het is geen ziekte op zich, het is een onbalans van vele processen bij elkaar. Toch blijven we alle losse symptomen als losse ziektes behandelen en slikken mensen bloeddrukverlagers, bloedglucoseverlagers, hartmedicatie en nog veel meer.

Een metabole ontregeling is een multifactoriële aandoening die je niet oplost met symptoombestrijding, maar daar zul je maatwerk op los moeten laten om te zien hoe de ontregeling is ontstaan. Als oorzaak van een metabole ontregeling kun je denken aan genetische factoren (bepaalde mensen hebben bijvoorbeeld nog oergenen, waardoor ze veel meer moeten bewegen dan anderen) en epigenetische factoren.

Die epigenetische factoren zijn de levensomstandigheden die bepalen hoe onze genen functioneren. Denk daarbij aan stress, voeding en beweging, maar ook aan toxische belasting zoals luchtverontreiniging, glyfosaat en straling.

Een metabole ontregeling (zoals het metabool syndroom, obesitas en diabetes) ontstaat wanneer de balans, ofwel de homeostase verstoord raakt. Dat kan gebeuren door een opstapeling van factoren zoals een infectie, stress, nutriëntentekorten, overbelasting en verkeerde voeding.

En als je dan hoort van Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care dat ook in Nederland misschien wel 80% van de mensen op de IC overgewicht heeft, ga je jezelf toch achter de oren krabben. Zijn uitspraak over een mogelijk mechanisch verband tussen obesitas, diabetes en het ernstig ziek worden, gaf mij de indruk dat men op IC’s nog niet gewend is om in biochemische werkingsmechanismen te denken.

Tja, dan kan ik mij voorstellen dat artsen niet openstaan voor biochemische oplossingen zoals vitamine C.

Voor de gemiddelde Nederlander is de arts de specialist op het gebied van gezondheid, toch hebben zij weinig tot geen opleiding gevolgd op het gebied van leefstijl. Daar wringt dus de schoen. De overheid luistert naar de zogenaamde deskundigen en dan hoor je op de televisie zo’n ‘deskundige’ vertellen dat voedingssupplementen geen enkel effect hebben tegen het Corona virus.

Maar goed, wat doen we nu met preventie?

Het lijkt mij verstandig als onze gezondheidszorg nu gaat inzetten op preventie van die metabole aandoeningen. Dat we niet alleen maar dweilen met de kraan open, maar juist eens gaan kijken hoe we onder meer met leefstijlinterventies mensen gezonder kunnen krijgen. Hoe eerder we daarmee beginnen, hoe sneller het resultaat.

Toch zie ik ook een gevaar. Het is o zo makkelijk om nu met de vinger te wijzen en mensen met overgewicht te stigmatiseren. Mensen met een metabole ontregeling zijn niet schuldig aan hun aandoeningen. (Zij zijn echter wel mede verantwoordelijk voor de oplossing)

Zij zijn zich vaak niet bewust van de oorzaak van hun klachten en zij worden ook niet op de juiste manier geïnformeerd. Het advies om minder te eten en meer te bewegen is namelijk niet uit te voeren als je niet eerst de oorzaak van de verstoringen oplost. Je gaat namelijk verkeerd eten en minder bewegen OMDAT je lichaam metabool ontregeld is. Hier kun je daar meer over lezen.

De huidige crisis laat zien dat in we de gezondheidszorg op dit moment niet veel meer doen dan dweilen met de kraan open.

Het is inmiddels vijf over twaalf!

Laten we in deze turbulente tijd de werkelijke preventie eens serieus gaan nemen. Er is hierover veel kennis in de wereld van de functionele of preventieve geneeskunde. Maar zolang deze deskundigen op het gebied van preventie weggezet worden als ‘alternatief’ en dus niet serieus genomen worden, gaat er veel tijd verloren. Gebruik hun kennis en ervaring!

Laten we de financiële belangen van de farmacie en de voedingsindustrie, de ego’s en de arrogantie eens opzij schuiven en terug gaan naar de basis, naar een gezonde leefstijl die past bij het individu.

Het is tijd om eens om ons heen te kijken en de oplossing voor een gigantisch probleem niet te zoeken in verdere medicalisering. Die kennis is er, het hoeft alleen maar gezien te worden.

Bron: Yvonne van Stigt, master in de klinische Psycho, Neuro, Immunologie